Nationale Koninklijke Beweging (NKB / MNR)

Beknopte historiek van het ontstaan.

Op 1 januari 1941 werd te Aarschot, door Lucien Meyer en Prof. Eugène Mertens de Wilmars, onder het mom van " Naar Cultuur Bekwaming " de plaatselijke NKB groep gesticht. Er werd voorzien dat de NKB zich op nationaal plan zou bewegen met als hoofddoel de Belgen die gescheiden of verdeeld waren door partijtwisten en klassenstrijd nauwer bijeen te brengen onder de hoede en de leiding van Koning Leopold lll in een vrij België.

In het gebied van Leuven en het Hageland ontwikkelden zich activiteiten van een drietal bewegingen die elkaar doorkruisten en in feite versmolten tot intense samenwerking. Het gaat om de Katholieke Werkliedenbond , de BJB(Boerenjeugdbeweging) en de afdelingen van de Nationale Koninklijke Beweging.

Om de Duitsers te misleiden werd de NKB als groep op het stadhuis in Aarschot aangegeven als turngroep voor de jeugd, onder de benaming “ Naar Cultuur Bekwaming “. De initialen van de NKB kregen hierdoor in het openbaar een volledig andere betekenis dan zulks in werkelijkheid het geval was. Deze deknaam was opzettelijk gekozen om de verordeningen van de Duitse bezetter betreffende het verenigingsleven te ontwijken. De grondbeginselen en de eed van trouw aan Z.M. Koning Leopold lll, die vanaf begin 1941 werden uitgegeven en werd afgelegd, wezen er duidelijk op dat er één anti-Duitse opstelling zou worden aangenomen.

Te Leuven waar de stichting enkele dagen later plaatsvond moet het anders gezien worden. Hier werd niet gestart zoals in Aarschot, onder het mom van een vereniging die aangegeven was bij het gemeentebestuur. Van bij het begin werd hier onmiddellijk geopteerd voor een zuiver illegale beweging, die vanaf haar ontstaan gericht was tegen de bezetter. De geheime stichtingsvergadering, die op 15 januari te Leuven in café Mathieu werd gehouden, stelde deze optie vast. Deze werd volledig bijgetreden door de stichter Prof. Mertens. Deze groep was in het begin zeer actief in Leuven en omstreken. Vele leden waren lid van de BJB.

Later werden de groepen Diest, Tienen, Wespelaar-Haacht en Hageland onder dezelfde visie gesticht.

Reeds op 7 juli 1941 verscheen er een dienstbrief van Admiraal Canaris, hoofd van de Sicherheitspolizei, dat de NKB verboden werd, alle drukwerken te Aarschot in beslag moesten genomen worden en dat L. Meyer en andere medewerkers dienden aangehouden.
Paradoxaal met deze Duitse aktie, kreeg de NKB/MNR meer wind in de zeilen. Het leden aantal steeg geweldig. NKB/MNR werd dan ook in 1941 nationaal, want zowel in Vlaanderen als in Wallonië en te Brussel werden de leden zeer actief en werden groepen opgericht die de strijd tegen de bezetter aangingen.

In deze periode van vervolging en aanhoudingen, traden enkele belangrijke figuren toe tot de beweging waaronder de Prins de Ligne, generaal Graff, majoor Monteyne en commandant Gaetan Van Nooten.

Toen Mertens in augustus 1942 werd aangehouden werd hij aan het hoofd onmiddellijk vervangen door generaal Graff. Dat was de gelegenheid om de NKB/MNR op militaire leest te herstructureren en traden er meer en meer militairen toe.
Het kan allemaal nogal vreemd lijken, maar laten wij ons terugplaatsen in de eerste helft van 1941 en rekening houden met het feit dat de NKB drie groepen bevatte zoals reeds eerder werd uiteengezet.

Er was de zogezegde turngroep, vervolgens waren er de zogezegde burgers of wachten die zich schuilhielden achter de eerste groep door middel van hun lidkaart.
Achter deze uiterlijke vorm van de NKB stond de militaire vleugel, die onder de naam van Koninklijke Troepen illegaal gingen optreden. Zij kregen de orders om vanaf het begin 1941 inlichtingen in te winnen betreffende de vijandelijke troepen bewegingen, het saboteren van oorlogstuig, het ontredderen van het verkeer op de weg en op het spoor; acties die op vele plaatsen de duitsers daadwerkelijk troffen of in paniek brachten.
Deze acties werden zo tijdens de ganse duur van de oorlog verder gezet.
Ziedaar in 't kort het ontstaan en het begin van de strijd tegen de Duitse bezetting, van de wettelijk erkende weerstandsvereniging NKB/MNR.

Na de bevrijding vond op 28 februari 1945 de algemene vergadering plaats van het te Sint Joost ten Noode pas opgerichte Verbond der verbroederingen NKB

Op 8 februari 1956 werd de “ Verbroedering van de Actiegroepen der NKB “ te Brussel opgericht. Dit was de voorloper van de huidige Nationale verbroedering.
Op 8 januari 1977 werd beslist de benaming te wijzigen in ‘Nationale Verbroedering van de Weerstandsgroepering NKB’.

Op 26 januari 1996 wordt aan onze nationale Verbroedering de titel van’ Koninklijke’ toegekend.
 

Bronnen :
Pierre Van Hove, Nationaal voorzitter NKB/MNR
Boek “ RESITERE NKB 1940-1945 “